Takie nagromadzenie rocznic jest świetną okazją dla podkreślenia roli uczelni wynikającej z motta UŁ: Veritas et Libertas (Prawda i Wolność). Współzależność prawdy definiującej badawczy cel oraz wolności umożliwiającej docieranie do niego najlepiej określa, co leży u podstaw działania naszych naukowców. To właśnie szeroko pojęta, niczym nie krępowana inspiracja motywuje ich do działań, otwiera umysły, a przez to umożliwia rozwój nauki i jej popularyzację wśród społeczności.
Wajda vs. Reymont według naukowca UŁ
Tak jest m.in. w przypadku historyka dr hab. Kamila Śmiechowskiego, prof. UŁ, który Rok Reymonta i półwiecze wajdowskiej ekranizacji uznał za doskonały pretekst do przypomnienia o roli Noblisty w kreowaniu wizerunku Łodzi jako „Ziemi Obiecanej”, miasta, w którym przedstawiciele różnych kultur robili gigantyczne kariery, ale które było też miejscem olbrzymich kontrastów społecznych. Zdaniem naszego eksperta, nauka w tym konkretnym przypadku inspiruje do analizy, w jakim stopniu rzeczywistość historyczna przeplata się z kulturą literacką oraz filmową.
Dziewiętnastowieczna Łódź, miasto wyjątkowo atrakcyjne z punktu widzenia reportera czy literata poszukującego sensacji, okazała się idealnym miejscem dla początkującego pisarza, jakim był Reymont w latach 90. XIX wieku. Siedem dekad później ekranizacja „Ziemi Obiecanej” pozwoliła umocnić się Andrzejowi Wajdzie na pozycji niekwestionowanego króla polskiego kina. Co ciekawe, obaj ci twórcy nie lubili naszego przemysłowego miasta. Reymont widział w nim potwora wysysającego soki witalne z polskiej ziemi i jej ludu, Wajda czuł się wyalienowany w mieście tak odmiennym od inteligenckiego Krakowa.
A jednak, zdaniem prof. Kamila Śmiechowskiego, to późniejszy laureat Oscara przedstawił lepszy obraz Łodzi niż Noblista. Z tendencyjnej powieści, której ostrze było wymierzone w Niemców i Żydów, udało się Wajdzie stworzyć pełnokrwisty film o kapitalizmie, pokazujący naturę tego systemu w jego najbardziej drapieżnej, XIX-wiecznej odmianie. Szczególnie widoczne jest to w sposobie ukazania głównego z trójki bohaterów, Karola Borowieckiego oraz w innym, o wiele bardziej przekonującym zakończeniu, które odwołuje się do rewolucji 1905 roku, której 120. rocznicę także obchodzimy w tym roku.
Geniusz Wajdy wlał nowe życie w opowieść z przełomu wieków, czyniąc ją bardziej uniwersalną w przekazie i, co za tym idzie, zrozumiałą dla międzynarodowego grona odbiorców. Nie dziwi, że zdaniem wielu „Ziemia Obiecana” do dziś pozostaje najlepszym polskim filmem
– podkreśla dr hab. Kamil Śmiechowski, prof. UŁ.
#UniwersytetLudzki – dla społeczności
I w ten oto sposób, poprzez popularyzację nauki, publiczną prezentację efektów swoich przemyśleń i dociekań, a nie zamykanie wiedzy w opasłych tomiszczach i pokojach akademików, realizuje się jeden z celów uczelni, jaką chcemy tworzyć – #UniwersytetuLudzkiego.
Nasi naukowcy, prowadząc badania, inspirują się otaczającą rzeczywistością, pracami kolegów, ale też odgrywają rolę inspiratorów w społeczności, w której działa uczelnia. Bo #UniwersytetLudzki nie funkcjonuje w próżni – to wspólnota stale się rozszerzająca, oddziałująca na miasto, mieszkańców i otaczającą rzeczywistość.
Jednym z celów obchodzonego w tym roku 80-lecia Uniwersytetu Łódzkiego jest budowanie jego pozycji jako popularyzatora nauki w społeczeństwie właśnie. Tylko tak pracująca uczelnia, będąca swoistym strumieniem połączonych sił swoich naukowców, staje się potężną siłą napędową dla rozwoju otoczenia, w którym funkcjonuje.
Materiał: dr hab. Kamil Śmiechowski, prof. UŁ; Michał Gruda, UŁ
Redakcja: Biuro Prasowe UŁ